Lịch sử Việt nam qua tranh - phần 3

27.12.2006

21. Ông Khúc Thừa Dụ: Năm 906, bên Tàu loạn lạc, ông Khúc Thừa Dụ quê ở Hải Dương được dân cử lên làm Tiết Độ Sứ. Sau ông chết truyền ngôi cho con là Khúc Hạo . Ngôi Tiết Độ Sứ truyền đến đời Khúc Thừa Mỹ . Ông Mỹ cũng nhận chức nhưng không thần phục vua Tàu.

Mr. Khuc Thua Du: In 906, when China was in times of chaos, Mr. Khuc Thua Du, from Hai Duong, was elected to be Tiet Do Su. When he died, he gave the throne to his son, Khuc Hao. Till Khuc Thua My reign, he accepted the throne but did not acknowledge kingship allegiance to the Chinese king.

M. Khuc Thua Du: En l’an 906, à une époque où la Chine était dans le chaos, M. Khuc Thua Du, de Hai Duong, fut élu pour être Tiêt Dô Su. Quand il mourut, il donna le trône à son fils, Khuc Hao.puis Khuc Thua My règne, il accepta le trône, mais ne reconnut pas l’allégeance au roi Chinois.

22. Năm 923: Vua Nam Hán của Tàu sai tướng đánh bại Khúc Thừa Mỹ rồi tiếp tục cai trị xứ Giao Châu . Ít lâu sau Dương Diên Nghệ nổi lên đánh bại tướng Tàu xưng làm Tiết Độ Sứ. Sau đó một người quan tên Kiều Công Tiển làm phản giết chết Dương Diên Nghệ.

Year 923: The Chinese King Nam Han ordered his general to defeat Khuc Thua My and then re-ruled Giao Chi country. Duong Dien Nghe rose in rebellion against Chinese generals, defeat them and proclaimed himself Tiet Do Su. Later Kieu Cong Tien betrayed and killed Duong Dien Nghe.

An 923: Le roi Chinois Nam Han ordonna à ses généraux de vaincre Khuc Thua My puis gouverna de nouveau le pays Giao Châu. Quelque temps après, Duong Diên Nghê se souleva contre les généraux Chinois, les vainquît et se proclama Tiêt Dô Su. Plus tard Kiêu Công Tiên trahit et tua Diên Duong Nghê.

23. Năm 936: Ông Ngô Quyền là rể của ông Dương Diên Nghệ tiến binh đánh Kiều Công Tiển báo thù. Kiều Công Tiển cầu cứu vua Nam Hán bên Tàu. Được dịp tốt, vua Nam Hán sai thái tử Hoằng Tháo đem đại quân sang đánh nước ta.

Year 936: Mr. Ngo Quyen, Duong Dien NgheỖs son in law, battled Kieu Cong Tien to revenge. Kieu Cong Tien asked the Chinese King Nam Han for help. Taking the good chance, King Nam Han ordered the crown prince Hoang Thao to lead their great army to attack our country.

An 936: M. Ngô Quyên, beaufils de Duong Diên Nghê, affronta Kiêu Công Tiên pour se venger. Kiêu Công Tiên demanda de l’aide au Roi Chinois Nam Han. Prenant le risque, le roi Han Nam ordonna au prince héritier Hoang Thao de prendre le commandement de leur grande armée pour attaquer notre pays.

24. Nhà Ngô, vua Ngô Quyền phá quân Nam Hán: Năm 938, quân Nam Hán kéo đại quân vào đến sông Bạch Đằng ở vịnh Bắc Việt . Ông Ngô Quyền cho đóng cọc nhọn dưới lòng sông rồi dụ thuyền địch vào. Thuyền địch mắc vào cọc nhọn nên bị chìm rất nhiều. Thái tử Hoằng Tháo bị Ngô Quyền bắt giết. Quân ta đại thắng, ông Ngô Quyền lên làm vua.

The Ngo Dynasty, King Ngo Quyen defeated Nam Han army: In 938, Nam Han great army advanced toward river Bach Dang in the North. Mr. Ngo Quyen had pointed wood poles driven into the bed of the Bach Dang River then lured the enemy ships deep into the river. At low tide the enemy ships were stuck on sharp stakes then sank. Ngo Quyen killed the crown prince Hoang Thao. Our army won a great victory; Mr. Ngo Quyen ascended the throne.

La dynastie Ngô,le roi Ngô Quyên défit l’armée Nam Han: En 938, la grande armée de Nam Han s’avança vers la rivière de Bach Dang dans le Nord. M. Ngô Quyên qui avait planté des poteaux de bois dans le lit de la rivière Bach Dang, attira les navires ennemis vers les eaux profondes de la rivière. À marée basse, les navires ennemis se trouvèrent pris des pieux acérés puis coulèrent. Ngô Quyên tua le prince héritier Hoang Thao. Notre armée remporta une grande victoire ; M. Ngô Quyên monta sur le trône.

25. Loạn Thập Nhị Sứ Quân: Sau khi Ngô Quyền mất, con cháu ông là những ông vua yếu kém nên loạn lạc nổi lên khắp nơi . Có tất cả 12 ông tướng hùng cứ 12 nơi khác nhau gọi là loạn Thập Nhị Sứ Quân.

Twelve Warlords: After Ngo Quyen death, his descendant were incapable kings. Disturbances were everywhere. There were 12 generals who lorded over 12 different regions called Thap Nhi Su Quan.

Douze chefs de guerre: Après la mort de Ngô Quyên, ses descendants furent des rois incapables. Partout régnait le désordre. Il y eu 12 généraux ayant le pouvoir sur 12 régions différentes appelées Thâp Nhi Su Quân.

26. Cờ Lau Tập Trận: Ông Đinh Bộ Lĩnh là người ở Hoa Lư. Lúc nhỏ ông hay luyện tập võ nghệ và dùng cờ bông lau để tập trận với trẻ em chăn trâu trong làng.

Reed flag for military exercises: Mr. Dinh Bo Linh was from Hoa Lu village. When he was a boy, he often used reed wool to hold field maneuver with other shepherds and practiced martial arts.

Le drapeau de roseau pour des exercices militaires: M. Dinh Bô Linh était originaire du village de Hoa Lu. Lorsqu’il était jeune, il utilisa souvent de la plante de roseau pour exécuter des manœuvres sur le terrain avec d’autres bergers et pratiqua les arts martiaux.

27. Nhà Đinh: Lớn lên ông Đinh Bộ Lĩnh chiêu mộ quân sĩ dẹp loạn. Ông đánh đâu thắng đó nên được quân dân tôn ông là Vạn Thắng Vương. Sau ông lên làm vua đóng đô ở Hoa Lư, lấy hiệu là Đinh Tiên Hoàng, đặt tên nước là Đại Cồ Việt.

The Dinh Dynasty: When growing up, Mr. Dinh Bo Linh drafted recruits to squash the rebellion. He won all battles and was called Van Thang Vuong. Later he ascended the throne as King Dinh Tien Hoang found Hoa Lu as the capitol, and named the country as Dai Co Viet.

La dynastie des Dinh: Durant sa jeunesse, M. Dinh Bô Linh enrôla des recrues afin d’écraser la rébellion. Il gagna toutes les batailles et on l’appela Van Thang Vuong. Plus tard, il monta sur le trône comme roi Dinh Tiên Hoàng fonda Hoa Lu comme Capitale, et nomma le pays Dai Cô Viêt.

28. Vua Đinh Tiên Hoàng bị tên Đỗ Thích giết chết, con là Đinh Tuệ lên ngôi lúc 6 tuổi . Quân Tống thừa cơ hội đem quân sang đánh nước ta . Các quan tôn ông Lê Hoàn lên vua, hiệu là Lê Đại Hành, chuẩn bị chống lại quân Tàu.

King Dinh Tien Hoang was killed by Do Thich. His son, Dinh Tue, ascended throne at the age of 6. Chinese Tong army took the opportunity to invade our country. The government officials raised Mr. Le Hoan to be King Le Dai Hanh, to fight back Chinese army.

Roi Dinh Tiên Hoàng fut tué par Dô Thich. Son fils, Dinh Tuê, monta sur le trône à l’âge de 6 ans. L’armée Chinoise Tông en profita pour envahir notre pays. Les représentants du gouvernement élevèrent M. Lê Hoàn au rang de roi Lê Dai Hành, pour contre-attaquer l’armée Chinoise.

29. Vua Lê Đại Hành, nhà Tiền Lê: Năm 981, vua Lê Đại Hành chỉ huy đánh bại bộ quân Tống khiến thủy quân hoảng sợ rút về nước. Vua Lê sau đó đánh tan giặc Chiêm Thành và lo sửa sang việc nước.

Emperor Le Dai Hanh, the First Le Dinasty: In 981, King Le Dai Hanh defeated Tong ground troops. That made Tong Navy panic-stricken and withdrew back to China. Later on, King Le also defeated Chiem Thanh army and settled country affairs.

L’empereur Lê Dai Hành, La première Dynastie Lê: En 981, le roi Lê Dai Hành défit les troupes au sol Tông. Cela entraîna la panique de la Marine Tông qui se retira en Chine. Plus tard, le roi Lê vainquit aussi l’armée de Chiêm Thanh et régla les affaires du pays.

30. Năm 1005: Vua Lê Đại Hành mất, Lê Long Đĩnh giết anh là Lê Long Việt để cướp ngôi vua. Lê Long Đĩnh là một ông vua hung ác, bạo ngược, trụy lạc còn gọi là vua Lê Ngọa Triều. Lê Long Đĩnh mất, triều thần tôn ông Lý Công Uẩn lên ngôi, hiệu là Lý Thái Tổ.

In 1005, King Le Dai Hanh died. Le Long Dinh killed his brother to usurp the throne to be King Le Ngoa Trieu. He was a cruel, brutal and debauched king. When Le Long Dinh died, the Imperial Court raised Mr. Ly Cong Uan to the throne, called King Ly Thai To.

En 1005, le roi Lê Dai Hanh mourut. Lê Long Dinh tua son frère pour usurper le trône pour devenir le roi Lê Ngoa Triêu. Ce fut un roi cruel, brutal et débauché. Quand Lê Long Dinh mourut, la cour impériale éleva M. Ly Công Uân au trône lequel fut appelé le roi Ly Thai Tô.